2- حفظ وحدت
هر کس با الفباى سیاست آشنا باشد، بخوبى مى داندکه اتحاد و یکپارچگى تارو پود یک جامعه قوى و موفق را تشکیل مى دهد و پیروزیهاى شگفت انگیز در صحنه هاى مختلف نظامى، صنعتى، علمى، اقتصادى و ... مرهون همبستگى و همدلى انسانهاست و سرافرازى هر جامعه اى در سایه آن به دست آمده است.
از سوى دیگر، نقطه آغازین مرگ تمدّنها و فروپاشى قدرتها، شکستها و عقب ماندگیها و ... تفرقه و اختلاف بوده است؛ امام على علیه السلام در خطبه قاصعه، ضمن تحلیل حیات و مرگ قدرتهاى پیشین، دو نکته اساسى را به عنوان نتیجه بحث مطرح مى کند:
1- برخى از گذشتگان به سبب وحدت و یکدلى به عزّت، شوکت، عافیت، آسایش، نعمت فراوان، کرامت و شرافت، دست یافتند و چشم طمع دشمن را کور و دست تجاوز وى را از مملکت خود کوتاه کردند.
2- برخى هم بر اثر کینه توزى، تشتّت، پشت کردن به یکدیگر و یارى نرساندن به هم، ستون فقراتشان شکست و از پاى درآمدند.
3- صبر و استقامت
«صبر» در فارسى، مرادف شکیبایى، خویشتندارى، دوام و ثبات است و راغب اصفهانى آن را چنین شرح کرده است: «صبر، واداشتن نفس است به آنچه که مقتضاى دین و خرد است و نگهدارى آن است از آنچه که شرع و عقل آن را نمىپسندند.»
مفهوم صبر، عام و فراگیر است و در همه زوایاى زندگى انسان، جریان دارد و طبیعى است که وادى سیاست را نیز در بر مىگیرد، ولى خواجه نصیرالدین طوسى (ره) تعبیر زیبایى در مورد صبر به کار برده که بیش از آنکه صبر اخلاقى فردى را در نظر آورد، «صبر سیاسى» را مورد عنایت قرار مى دهد. او مى نویسد:
«الصَّبْرُ ارْبَعَةُ اشْیاءٍ؛ ثَباتٌ وَ کَفٌّ وَ احْتمالٌ وَ اقْدامٌ» «3»
صبر از چهار عنصر تشکیل یافته است: پایدارى، خویشتن دارى، تحمل و اقدام.
که این عناصر چهارگانه هریک به سهم خود یک مسؤول یا سیاستمدار را یارى مى رساند و از تنگناهاى کار اجرایى و سیاسی می رهاند.
